Diagnoza pedagogiczna jest jednym z elementów procesu diagnostycznego ucznia.
Jest to „rozpoznawanie stanu rzeczy i jego tendencji rozwojowych na podstawie jego objawów i w oparciu o znajomość ogólnych prawidłowości” (wg S. Ziemskiego). W. Okoń twierdzi, że jest to „rozpoznanie jakiegoś zdarzenia czy sytuacji w celu zdobycia dokładnych informacji i przygotowanie do działań naprawczych”. Dlatego uczeń, który zgłasza się do naszej poradni jest badany pod kątem pozyskania informacji na temat jego funkcjonowania, zwłaszcza w szkole.
Badający ma za zadanie określić poziom wiedzy i umiejętności przewidzianych programem nauczania dla danego etapu edukacyjnego. Badanie pedagogiczne obejmuje ocenę umiejętności czytania cichego i głośnego (tempo, technika, poprawność i rozumienie) oraz pisania ze słuchu, z pamięci, przepisywania, umiejętność redagowania samodzielnych wypowiedzi pisemnych (rodzaj błędów, tempo, technika, grafia), a także znajomość zasad ortografii i poziom podstawowych wiadomości z j. polskiego i matematyki w oparciu o przeprowadzone testy specjalistyczne oraz analizę dostarczonych zeszytów szkolnych.
W procesie diagnozy ważna jest rozmowa z rodzicem (opiekunem prawnym) i dzieckiem oraz obserwacja dziecka w trakcie badania.
Dodatkowo ocenia się motywację do pracy i pokonywania trudności, poziom zaangażowania w pracę, wytrwałość, podatność na czynniki rozpraszające, umiejętność korzystania ze wskazówek i pomocy osoby dorosłej.
Wszystkie te działania mają na celu wskazanie sposobów pracy z uczniem oraz wyjaśnienie ewentualnych przyczyn niepowodzeń szkolnych. Opinia wydawana po badaniu zawiera diagnozę, istotne cechy jego funkcjonowania oraz zalecenia do pracy w szkole i w domu.
Badanie trwa około dwóch godzin. Dziecko powinno być przygotowane do badania – poinformowane o celu badania (zobaczymy jak radzisz sobie z różnymi zadaniami szkolnymi), o sposobie jego przeprowadzenia (będziesz rysował, pisał, czytał, odpowiadał na różne pytania, nie będziesz oceniany). Prosimy, aby na badanie przynieść prace dziecka np. zeszyt przedmiotowy z języka polskiego, matematyki, prace pisemne dziecka, dyktanda, ćwiczenia wykonywane w domu, rysunki itp.